Projekty - Jak wybrać projekt

BRYŁA I DACHBudynek powinien mieć jak najmniejszą powierzchnię i jak najbardziej zwartą bryłę. Niezależnie od tego, jak dobrze go ocieplimy, koszty ogrzewania będą tym większe, im większą przestrzeń trzeba będzie ogrzewać. Straty ciepła wynikają przede wszystkim z tego, że przenika ono przez przegrody zewnętrzne domu – ściany, dach, podłogę, okna i drzwi, dlatego im mniejsza jest powierzchnia tych przegród, tym mniejsze będą straty ciepła. Dom spełniający wymogi energooszczędnego powinien mieć taki kształt, by stosunek przegród zewnętrznych do jego kubatury (A/V) był jak najmniejszy. Bryła zbliżona do sześcianu traci mniej ciepła niż rozłożysty dom parterowy o nieregularnych kształtach o takiej samej kubaturze, z przegrodami o takich samych parametrach cieplnych. Najlepiej, gdy dach jest dwuspadowy, jeszcze lepsze możliwości zapewnia jednospadowy, czyli pulpitowy. Na zapotrzebowanie na ciepło niekorzystnie wpływa też duża wysokość pomieszczeń – lepiej, by kondygnacje były jak najniższe. Niekorzystne z punktu widzenia energooszczędności są domy parterowe. Ogrzewanie domu piętrowego lub z użytkowym poddaszem będzie tańsze.POŁOŻENIE NA DZIAŁCEBy do ogrzewania domu wykorzystać energię słoneczną, trzeba go usytuować tak, by promienie jak najdłużej padały na jak największą część budynku: elewacja o największej powierzchni powinna znaleźć się od strony południowej, od północy – jak najmniejsza. Takie możliwości daje wybudowanie domu z jednospadowym dachem (ze spadkiem w kierunku północnym) lub, jeśli budynek jest usytuowany na stoku lub skarpie – częściowe zagłębienie w gruncie ściany północnej. Nie na każdej działce jest możliwe wybudowanie domu dokładnie na osi północ- południe: odchylenie o +/- 15o nie wpływa na ilość energii słonecznej dostarczanej do domu.WAŻNE SĄ OKNADuże przeszklenia powinny znaleźć się przede wszystkim od tej strony domu, z której najdłużej świeci słońce, czyli od południa. Od wschodu i zachodu zyski ciepła od nasłonecznienia nie są już tak duże, bo słońce rano i wieczorem jest niżej nad horyzontem. Powiększanie powierzchni okien na wschodniej i zachodniej elewacji nie ma więc dużego wpływu na wielkość zysków ciepła – w ogólnym bilansie zyski te mogą jedynie pokrywać straty ciepła, jakie przynoszą okna – mimo coraz lepszych parametrów termoizolacyjnych okna są wciąż zimniejszą przegrodą od ściany. Na elewacji północnej najlepiej, żeby okien nie było w ogóle, bo tu na zyski od nasłonecznienia nie można liczyć, a więc zwiększone straty ciepła na pewno nie będą zrekompensowane. Warto też zwrócić uwagę na to, by okna nie były zacienione szerokimi okapami dachu. W domach energooszczędnych, zwłaszcza pasywnych, architekci projektują dachy praktycznie bez okapów. Trzeba jednak pamiętać, że zaglądające przez okna słońce, pożądane zimą, będzie dokuczliwe latem. Okapy zastępuje się markizami lub roletami.GROMADZENIE CIEPŁABardzo ważne jest, by dom akumulował pozyskaną energię słoneczną, w przeciwnym razie po zachodzie słońca natychmiast robi się w nim chłodno. W domach murowanych akumulatorami ciepła są ściany, podłoga i strop. Szczególnie ważną rolę odgrywa ściana znajdująca się naprzeciwko okien wychodzących na południe. Warto zadbać o to, by była wzniesiona z materiałów takich jak cegła pełna, beton lub kamień – także w domach drewnianych lub szkieletowych. Gdy promienie słońca przestaną bezpośrednio wnikać do wnętrza domu, ściana będzie emitować zgromadzone w niej ciepło. Jeśli będzie masywna, wystarczy go nawet na parę godzin grzania. Zalecana grubość ściany akumulacyjnej to 20-45 cm. Najlepiej, gdy może nią być ściana nośna, bo nie trzeba wtedy ponosić dodatkowych kosztów. Elementem nadającym się do akumulacji ciepła może być też obudowa kominka znajdującego się na wprost okna i posadzka. Zdolność do pochłaniania promieniowania ściany akumulacyjnej można zwiększyć przez pomalowanie jej na ciemny kolor – zyski są większe nawet o 75% w stosunku do ściany białej. Pozostałe powierzchnie w pomieszczeniu powinny być jak najjaśniejsze, aby odbijały i rozpraszały światło. Aby ścian mogła przyjąć jak najwięcej ciepła, musi się ona znajdować jak najbliżej południowego okna. UKŁAD WNĘTRZ Moda na otwarte wnętrza sprzyja energooszczędności. Ograniczenie ścian działowych do minimum sprzyja równomiernemu rozprowadzaniu ciepła. W przypadku zastosowania podziałów wyraźne staje się zróżnicowanie temperatury i powstaje ryzyko przegrzewania nasłonecznionej strefy południowej przy jednoczesnej konieczności dogrzewania strefy północnej. By mniej płacić za ogrzewanie, w budynku powinny być wydzielone trzy strefy, w których temperatura wynosić będzie: w pierwszej 16oC i mniej, w drugiej od 18 do 20oC, a w trzeciej od 20 do 22oC. Pomieszczenia o tej samej wymaganej temperaturze powinny ze sobą sąsiadować. Usytuowanie pomieszczeń względem stron świata powinno umożliwiać bezpośrednie wnikanie do nich promieni słonecznych tak, aby w czasie korzystania z nich słońce pomagało utrzymywać komfort cieplny. Od strony północnej powinny się znaleźć pomieszczenia niewymagające ogrzewania, takie jak garaż, schowki, pomieszczenia pomocnicze. Będą one tworzyć strefę chroniącą pozostałe wnętrza przed wychłodzeniem. fot.Fotolia GDZIE PO PROJEKTProjekt domu z parametrami odpowiednimi dla domu energooszczędnego – czyli takiego, którego zapotrzebowanie na energię wynosi 70 kWh/m2 na rok – można dzisiaj osiągnąć na kilka sposobów.Zmiany w projekcie na etapie adaptacji. Zapotrzebowanie na ciepło w standardowym projekcie można zmniejszyć, dostosowując parametry techniczne podczas indywidualnej adaptacji projektu. Należą do nich zmiana grubości ocieplenia, zamiana proponowanych materiałów na te o lepszych parametrach cieplnych, zastąpienie wentylacji grawitacyjnej mechaniczną. Konsekwencją tych zmian powinno być przeprojektowanie instalacji, ale niewielu inwestorów decyduje się na taką zmianę na tym etapie.Pakiety rozwiązań energooszczędnych.Wiele pracowni oferujących projekty gotowe o standardowych, zgodnych z normą wymaganiach co do zużycia energii proponuje zestaw rozwiązań energooszczędnych umożliwiających wybudowanie budynku w wersji energooszczędnej. Znajdziemy tam wykaz elementów, które należy docieplić, wraz z rysunkami detali budowlanych oraz wykaz i opis rozwiązań energooszczędnych instalacji. W pakietach tych zwykle znajdziemy też wskazówki jak mieszkać oszczędnie. Dodatkiem do projektu może być także poradnik o energooszczędnym budowaniu z podpowiedziami, opisem technologii oraz zdjęciami detali konstrukcyjnych.Adaptacje do energooszczędności.Oprócz propozycji domów od początku zaprojektowanych jako energooszczędne spotykamy też energooszczędne warianty projektów standardowych. Warto wiedzieć, że nie wszystkie projekty sprzedawane jako energooszczędne spełniają restrykcyjne wymogi architektoniczne narzucane takiemu budownictwu. Oprócz zalecanych dwuspadowych dachów znajdziemy tam również czterospadowe, lukarny, wole oczka i facjaty. Zwolennicy ozdobnych form znajdą również domy wzbogacone wykuszami czy balkonami. Wszystkie projekty mają jednak poprawioną izolacyjność przegród zewnętrznych, tak aby pozwalała ona uzyskać parametry domu energooszczędnego: przede wszystkim poprawiona jest izolacyjność przegród zewnętrznych przez zwiększenie grubości warstwy izolacji ścian zewnętrznych i podłogi do 20 cm, dachu do 30 cm oraz przez zastosowanie materiałów o bardzo dobrych właściwościach izolacyjnych: na ścianach i dachu materiału o współczynniku λ=0,036 W/(m.K), w posadzkach i podłogach λ=0,038 W/(m.K).Architektoniczne poszukiwania.Również zamawiając projekt indywidualny, nie musimy skazywać się na skrajną prostotę, ubóstwo detali i ujednolicenie form. Bogactwo materiałów wykończeniowych oraz duży arsenał środków architektonicznych pozwalają zindywidualizować i nadać przyjazny w odbiorze klimat domu o jak najprostszej formie. Wiele realizacji budownictwa energooszczędnego jest dowodem na to, że prostota bryły może być doskonałym punktem wyjścia do kreatywności projektantów i dużym polem do przeprowadzania architektonicznych eksperymentów. Przykładem takich innowacji może być choćby stosowanie materiałów pokryciowych do wykończenia elewacji czy swobodna kompozycja okien, nierzadko o nietypowych kształtach.